Trzeba powiedzieć, że godny urodzinowy prezent zgotowała szanowna kapituła Ryngrafu Witosława na piękny jubileusz 70-lecia urodzin, który laureat - Jerzy Stachurski obchodził 9 marca br. Urodził się w Gdańsku, tam dorastał. Tata krakowiak, a matka pochodziła z Kłosowa koło Czeczewa, w którym w latach młodości artysty wszyscy mówili po kaszubsku. Tam spędzał niemal wszystkie wakacje, dzięki czemu dobrze poznał język kaszubski, którym swobodnie się posługuje zarówno w mowie, jak i piśmie. Tam od 2007 roku mieszka wraz z ofiarnie wspierającą go w każdej przestrzeni żoną Zosią, tam – na miejscowym cmentarzu – spoczywają umiłowani Rodzice artysty.

Kaszëbë, 1-3.03.2023 r.

pòmagac blëznémù!

Kaszëbskô Droga Krziżewô, 24 strëmiannika 2023 r.

Mòdlëtwa

Nôtczëwôrtniészi Jezë! Dozwòlë mie jic za Tobą kòle tëch stacjów Krziżewi Drodżi i wësłëchôj mòje prosbë a mòdlenié. Jô jem grzésznym słëgą. Mòje mëslë błądzą, a czënë tej sej jidą w lëchą stronã. Temù stôwóm dzys kórno, ze skrëszonym sercã, a nôdzeją głãbòką, że przëjimniesz mòje błagania, jeżlë są òne zgódné z Twòją wòlą, a wòlą Nôwëższégò Bòga. Amen.

Było to pięknie i bardzo udane wydarzenie religijno-kulturowe. Zgromadziło licznych wiernych, bardzo dobrych lektorów, głównie nauczycieli, a także dzieci.

Do uzdrzeniô w Swiónowie!

Spotkanie noworoczne w Baninie zawsze cieszyło się dużym zainteresowaniem. Mimo to takiej frekwencji jeszcze nie odnotowano, jak właśnie 8 stycznia br. na Sali Kultury. Ten szczególny dzień w roku jest zawsze okazją do podsumowania minionego roku, do zaprezentowania dorobku oddziału i przedstawienia wydarzeń, a zwłaszcza pokazania coraz bogatszego kulturowego oblicza organizacji.

W sobotę 11 czerwca br. uroczyście odsłonięto i poświęcono tablicę pamięci Sługi Bożego Ks. Biskupa Konstantyna Dominika w sanktuarium maryjnym Królowej Kaszub w Sianowie. Stało się to na początku mszy zorganizowanej na zakończenie roku formacji oraz przed wakacyjnymi rekolekcjami Ruchu Światło-Życie. Jedną z intencji, w której modlił się zebrany tłum młodych ludzi, była właśnie rychła beatyfikacja bpa K. Dominika.

Koszalin, 1.04.2022 r.

Br. Zbigniew Maria Joskowski OFMConv.

Zachòwac sã jak trzeba – razã z Bògã!

Droga Krzyżowa rozpocznie się o godz. 17.00 w sanktuarium Królowej Kaszub w Sianowie, skąd nastąpi procesjonalne wyjście na plac pielgrzymkowy. Tradycyjnie rozważania pasyjne przeczytają uznani lektorzy całego kaszubskiego regionu. Co roku powstają nowe teksty rozważań ściśle związane z aktualnym czasem i duchowymi potrzebami współczesnego świata.

Prosimy wszystkich uczestników o zabranie ze sobą modlitewników. Tekst Drogi Krzyżowej i pieśni ujęty jest w: „Më trzimómë z Bògã”, „Ojcze nasz”, „Przez Krziż do Bòga”, „Ksążeczka do nôbòżéństwa” lub w śpiewniku „Dlô Was Panie”.

Kaszubska kolęda istnieje już od grubo ponad wieku. Możemy zatem powiedzieć, że znacznie wyprzedziła inną twórczość muzyczną regionu, a zwłaszcza kaszubską pieśń religijną, która w zasadzie zaczęła powstawać po koronacji Matki Boskiej Sianowskiej na Królową Kaszub. Tworzenie kolęd w głównym stopniu związane było i nadal jest z bogactwem kaszubskich zwyczajów bożonarodzeniowych. Stąd należy tu mówić de facto o pastorałkach.

Tworzenie prawdziwych kolęd, czyli pieśni bożonarodzeniowych mających przyzwolenie do śpiewania podczas uroczystości kościelnych, rozwinęło się właściwie dopiero po II wojnie światowej. Do klasyków tej twórczości należą Jan Trepczyk, Stefan Bieszk, Jan Rompski, Antoni Pepliński, a także Stefan Fikus. Prawdziwy rozkwit tych dziełek nastąpił dopiero po zmianach ustrojowych w kraju, czyli po 1990 roku. Ogromne zasługi ma w tej dziedzinie poeta i kompozytor Jerzy Stachurski – ojciec współczesnej pieśni kaszubskiej. W inspirowaniu i kreowaniu ich powstawania główną rolę odegrały nowo powstałe kaszubskie programy telewizyjne i radiowe oraz publikatory prasowe, które w tym czasie intensywnie włączały się w promowanie rodzimej kultury.

W ciągu trzech ostatnich dekad powstało wieledziesiąt razy więcej kolęd i pastorałek niż w sumie do roku 1990. Obecnie ich liczbę można szacować na około 250. Niektóre z nich są wyjątkowej urody. Przy odpowiedniej promocji mogłyby konkurować z najbardziej znanymi kolędami świata. Niestety, kultura kaszubska – aczkolwiek przez wielu określana mianem fenomenu – nie jest w stanie wyzwolić takiej ekspresji, by kolędy te mogły zachwycać miliony wielbicieli bożonarodzeniowego czasu i pieśni.

Od co najmniej ćwierćwiecza kaszubski ferment twórczy jest na stałym, dobrym, poziomie. Można nawet uznać, że rozszerza się paleta twórczych kreacji o nowe gatunki literackie. Szczególnej nobilitacji doznaje kaszubska powieść. Oczywiście, wciąż powstają nowe kolędy i pastorałki. Powstają też nowe źródła inspiracji. Od kilku lat należy do nich konkurs na pisanie i komponowanie kolęd rozpisany przez Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej. Do wcześniej napisanych tekstów, kompozytorzy – w ramach konkursu – piszą nuty. W minionych latach teksty pisali Jerzy Stachurski, Eugeniusz Pryczkowski, aktualnie – Mirela Fiedorowicz. W taki sposób powstało kilkanaście nowych kolęd.

Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie w Baninie postanowiło przygotować nagrania kilku z nich. Zrealizowały je „Spiéwné kwiôtczi” oraz solistka Weronika Ceynowa w studiu North Tadeusza Korthalsa, autora wielu melodii do kaszubskich piosenek, w tym także bożonarodzeniowych. Wraz z operatorem kamery Zbigniewem Grubą zrealizowano także zdjęcia. Powstały teledyski, które ukazały się tuż przed świętami, i tuż po nich. Nowe utwory to: „Kolãda dlô wnëczka”, „Gòdów czas”, „Ùdba Mariji” i „Kòlãda dlô cerpiącégò Jezësa”. Nuty napisali T. Korthals i Izabella Bliźniewska (młoda utalentowana twórczyni z Dzierżążna!). Teksty oraz muzykę do ostatniego utworu stworzył Eugeniusz Pryczkowski.

Utwory są wybitnie współczense. Nawiazują wręcz do ostatnich wydarzeń bezczeszczenia świętych wizerunków. Podkreślają piękno kaszubskiej tradycji, a także wyrażają wiarę, że Kaszubi zwyciężą zło i nadal trwać będą przy Chrystusie. W jednej z kolęd Maryja wręcz wyraża pragnienie, że chętnie wysłałaby Synka nad Bałtyckie Morze, gdzie pokornie żyje lud kaszubski, który na pewno godnie zaopiekowałby się Nim.

Teledyski bardzo szybko zyskały duże zainteresowanie. Są oglądane i komentowane. Pierwsi zareagowali poeci, kompozytorzy, muzycy, także malarze i rzeźbiarze.

- Jestem pod ogromnym wrażeniem, po wysłuchaniu w przepięknym wykonaniu Weroniki „Kolędy dla cierpiącego Jezusa”, a także „Ùdba Mariji”. W tym zachwycie rodzi się w moim sercu pragnienie, a faktycznie szczera prośba związana z prezentacją mojej twórczości – napisał Franciszek Sychowski z Wejherowa, rzeźbiarz, który w tym roku obchodzi 50-lecie pracy artystycznej.

– Jeśli się uda, to w najbliższą niedzielę wykonam jedną z kolęd w kościele – dodaje organista Mateusz Białk z Sianowa.

(ep)

W dniach 17-20 czerwca w Kartuzach i Chmielnie odbywają się Mistrzostwa Polski w kolarstwie szosowym.