Wydrukuj tę stronę
czwartek, 27 luty 2020 11:14

JAN DRZÉŻDŻÓN - [JESZ Ò SMÃTKÙ]

Autor:  JAN DRZÉŻDŻÓN (Jan Drzeżdżon)
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

[JESZ Ò SMÃTKÙ]

...Tak prosto rzec, ti lëdze so tu ùrodzëlë na Pùstkach, żebë miec do czinieniô ze Smãtkã, a òn mô
tak wiôlgą mòc, że jich ju nigdze nie wëpùscy. Chòc so nierôz zdarzi, że jaczi pùstkòwi w swiece
duńdze do jaczégò znaczeniô, ale tegò Smãtka òn w swòji dëszi dërch mô.

Nierôz tak biwô, że ten jistny przińdze tu przed smiercą, a té jegò Smãtk so sadnie na pùstkòwi
drodze a òdpòcznie. A je taczi mòment, że ten czlowiek gò widzy, a so mësli: Jakbë terô òn bél
mlodi, në, té bë so z tą bestią wzął za klatë, bò òna tak kòl niegò pòtulno sedzy, ale òn je ju stôri i
nick ni mòże pòmòc. Té nen jistny jidze w chòjinkã a tam żdże, jaż co z dzurë wëléze a zawëje. Ale
to wcale nie wëléze z dzurë, a z jegò dëszë, a nie wëje, le rëczi, ale tak glosno, że calô chòjinka robi
so mòkrô. Tak to przińdze taczémù, co nierôz w swiece baro znóny a pòwôżóny, a przińdze na
Pùstczi, té mùszi so ze Smãtkã zdrzec w òczë. Tam w swiece nicht ò tim razu nie wié, a nawetka so
nie domiszlô, a Smãtk sedzy skrëti. Jak ten pùstkòwi je taczim ùczalim, té Smãtk za nim chòdzy
jak céniô a przëgadëje: - Të doch nic ni mòżesz. Zdrzë na tëch drëdżich, to są czësto jiny kôrlowie,
a të jes z Pùstk, dzeż të bë chcôl hen? Kò òni cã zjedzą. Òtemkni le blós gãbã, a cã tak wësmieją, że
mdzesz miôl z pòlowë dosc; të wiész, jak to je marno, jak so chto wësmieje, nie wiész, dze òczë
pòdzôc, a so ju nigdë na swiece nie dôsz na żódné nôùczi. Czë të môsz pò prôwdze taką glowã? Kò
to doch mùszi bëc czësto chto jiny, a nié z Pùstk; kò të doch ni môsz nic wicy widzóné, le tã biédną
chòjinkã. A je tam co? Le jôsc w nocë wëléze, a mòże dze ò ksãżëcu jaczé krôsniã. A òni wszëtkò
widzą, że të jes z Pùstk; té cëż të chcôl? Met przińdzë z tima lëdzama, dze midzë nima są richtich
panowie. Zdrzë na jich wezdrzenié, jak òni le blós na cã tak blésną, té të sadniesz a so nigdë nie
pòdniesesz. Taczi pón to je czësto chto jiny, na niegò robią jini, a té òn mô te dëtczi. A të so nawet
ti ksążczi bëlno nie kùpisz, bò ni môsz za co. Prawie żebë të chòdzyl w las na jagòdë a so sprzedôl,
té të bë miôl na ksążczi, a té téż jesz nié wszëtczé.

Tak Smãtk temù z Pùstk szepce do ùcha, a wele jemù so robi tak cãżkò na sercu, nié wcale òd ti
nôùczi, bò to mù jidze baro dobrze, ale òd tegò, że òn zdrzi na ten swiat przez òczë Smãtka, a przez
to mòże nie wierzëc, że w ti swòji nôùce mdze taczi sóm, a mòże lepszi òd tëch panów, czësto
bògatëch. To tak je, że jemù nicht ni mòże pòmòc, ale chòcbë le nie pòmógl, té żebë tegò
przegrzechë Smãtka tu nie bëlo. Òn je gòrszi jak to wszëtkò, bò trzeba to niesc w se jak wiôldżi
cãżôr i w kòżdi czas so gò czëje. Òn je wszãdze.

Biwô tak, że taczi ùczali z Pùstk ju mô jakąsz wiôlgą mësl. Té le chùtiszkò jã òglosëc, a lëdze mdą
widzelë, jaczi to wiôldżi czlowiek so ùrodzyl na Pùstkach. Ale dzeż? Nasz pùstkòwi pòtrafi robic
calé żëcé, jak ten robôk, i mô tã mësl, òna je, òn so z ni ceszi tak, jaż so serce smieje. Ale terô jic
midzë lëdzy a jã òglosëc, ò to òn ju tak nie dbô, bò tu Smãtk sedzy a mù do ùcha szepce: - Dzeż të,
glëpéra! Të le so schòwi fejn w szpini a dożdżë. Dzeż të chcôl hen! Ti lëdze so nie dadzą wgadac, że
të to wëmëslil. Të le sedzë! Òd tegò są czësto jiny. Dożdżë le përznã, a të té ùzdrzisz. - A nasz
pùstkòwi sztótama ni mógl so ze Smãtkã dac radë. A téż jo, gò slëchôl a swòjã wiôlgą mësl schòwôl
w szpiniã. Nie wara dlugò, a tu lëdze zaczãlë grzëmiôc, że jaczisz wiôldżi mądrzéla wëmëslil czësto
co nowégò a że za to dostónie baro wiele pieniãdzy a téż òdznaczenié. Pùstkòwi zdrzi, a to je dëcht
to samò, co òn mô schòwóné w szpini. Tak calé żëcé szlo w Labùdowã, bò do tegò doprowadzyl
Smãtk z Pùstk, chtërnégò òn niósł w swòjim sercu na dnie jak jaką wiôlgą mòrã.

Czytany 1023 razy

Artykuły powiązane