Wydrukuj tę stronę
poniedziałek, 17 luty 2020 10:01

JAN KARNOWSCZI - [WÔRZAŁA WIKARIM W BÒRZËSZKACH]

Autor:  JAN KARNOWSCZI (Jan Karnowski)
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

[WÔRZAŁA WIKARIM W BÒRZËSZKACH]

Pòtemù sã ùcził Wôrzała za ksãdza w Pelplinie, a jak skùńcził, pòsłôł gò biskùp za wikarégò w
Gôchë do Bòrzëszków. Òd nôùczi i jałowi kaszë i wierã òd pôcórkù téż béł niebòrôk dëcht na nic.
Taczi béł zmizerowóny jak jakô lebioda. Ale że w nim sedzała dobrô miazdra, wnet sã wëgrizł ze
żabi skórë i wëzdrzôł znôwù za człowiekã. A że mù tam nielëchò plôżëło, temù ùtił wnet i dostôł
spòrégò jelocha. Takô to je ju ksãżô móda. Bez tegò sztôłtu dëchòwnô òsoba mało znaczi na
Kaszëbach. Bò co mòże znaczëc takô blewiązka abò takô jesora[...]

Nôbarżi mù plôżałë kòlãdë. Na kòlãdach mùszôł „ksydz” - bò tak nazëwają Gôchë ksãdza - jesc i
jesc. A do wëpicô dało tam tëlé, żebë sygło na całi tidzéń. A òdmówic! - Bòże bróń! - To bë bëła
òbraza Bòskô i kaszëbsczégò nôrodu. - Nierôz béłbë Wôrzała chòc sóm dôł na mszã, żebë w tim
kòlãdowaniu béł mógł zrobic paùzã i chòc trzë dni pòscëc, ale to żódną miarą nie szło.

Rôz sã zawzął i so pòwiedzôł: - Tegò dnia ani rësz, niżódnégò jôdła, niżódnégò wëpitkù do gãbë
nie wezniesz, chòcbë czije z nieba padałë. - Ledwie zajachôł do pierszégò gbùra, ju znôwù widzy
stół zastawiony jak na weselé, a na westrzódkù stoji półmis ze zajkã. Zajk béł całi ùpieczony, ale na
łbie miôł jesz skórã, ùszë stojałë, a slépie jak dwie cebùle wëłazëłë na wiérzch.

Wôrzała òdprôwiô swój pôcérz, ale ledwie blôsnął na tegò zajka, tej mù sã pôcerze pòmachtałë i
mùszôł zacząc z kùńca, bò ten zajk dërchã na niegò wzérôł a ùszama rëchôł. Ledwie skùńcził, tej
gò òbstąpiła całô rodzëna jak karno wróbli i jegòmòstka rôczą do stołu. Òn sã òtrząsô jak mòże, je
chòri i bë pôdł trupã na miescu, jakbë co do gãbë wzął. Tej gbùrka nie dała sã na lëchò i prosy,
żebë chòc tegò zajączka spróbòwôł, bò òn je doch taczi „frisz”. Że òn béł frisz, to ksądz dobrze
wiedzôł, bò jesz miôł skórã na łbie. Tej wëbawił òrganista jegòmòsca z biédë, chwëcył zajka za ùszë
i wpakòwôł gò w miech, gdze ju wiele dobrëch rzeczi bëło na dnie.

Rôz jachôł z kòlãdą na daleczé pùstkòwié. Bëła kùrzatwa i mróz. Ksądz zmôrzł jak knëpel i jaż
kòlana mù dërgòtałë. Ledwie wlôzł do jizbë, pchô sã chiże do piécka, żebë sã ùgrzôc i sôdł na
łôwkã kòle piécka i ùsôdł dëcht miãtkò. Dobrô to béła ława i miãtczé sedzenié, czedë to bëło - z
przeproszenim - kòrëto z castã.

Jinną razą przëjachôł z kòlãdą do jedny wsë. Jidze do pierszi chałupë, a tu je próżno, jidze do
drëdżi - tegò samégò. Do diôchła jaczégò - mësli Wôrzała - pò co jô tu przëjachôł! Czë jakô chëra
jich tu wëdëszëła? - bò spac nie spią, chëczë są próżné. Kù reszce widzy jednégò starka. Cziwnął
na niegò i sã pitô:

- Gdze są waju lëdze, bò chëczë są dëcht próżné?

- Ja - mówi stark - jegòmòstkù, to prôwda, tu ni ma żëwégò ducha, jak téż mòże bëc jinaczi,
czedë òni wszëtcë pòjechelë do Chònic na termin. Jedny są òskarżonyma, a drëdżi są swiôdkama.

- A czemù to Wôs ta òstawilë?

- Ja, jegòmòstkù, a chto bë krowë wëdojił - rzecze stark. - Tej jô doch mùszôłem òstac doma.

W Bòrzëszkach żił Wôrzała pò prôwdze jak Jadam w raju[...]

Czytany 921 razy

Artykuły powiązane