Wydrukuj tę stronę
środa, 15 styczeń 2020 00:00

Historyczny zarys powstania ruchu spółdzielczego

Autor: 
Oceń ten artykuł
(3 głosów)

 

Spółdzielczość rozpoczęła rozwijać się pod koniec XVIII wie­ku w Anglii, Francji, Włoszech i innych krajach Europy Zachodniej.

O kolebce spółdzielczości w skali międzynarodowej mówi się jako o spółdzielczości spo­żywców założonej 1844 roku w Rochdale w Anglii pod nazwą "Roczdelskie Stowarzyszenie Sprawiedliwych Pionierów”. Działalność tej spół­dzielni opierała się na następujących podstawowych zasadach:

 

1) otwarte członkostwo,

 

2) zarząd i kontrola demokratyczna,

 

3) zwroty od zakupów, 

 

4) "ograniczone“ oprocentowanie od udziałów,

 

5) neutralność religijna i polityczna,

 

      6) sprzedaż za gotówkę,

 

7) działalność społeczno-wychowawcza.

 

Zasady te nazwane roczdelskimi, stały się wzorem dla opracowanych w późniejszym okresie ogólnych zasad ruchu spół­dzielczego rozwijającego się na całym świecie. Dążność społeczeń­stwa do zrzeszonych form działania gospodarczego, współdziałania, niesienia sobie wzajemnej pomocy stanowiło przedspółdzielcze for­my poprawy bytu jej członków i użytkowników. Jako formy dzia­łania na ziemiach dawnej Polski należy wymienić: gminne wspólno­ty agrarne, cechy rzemieślnicze, gildie kupieckie, gwarectwa dro­bnych producentów, banki pobożne i maszoperie kaszubskie mające charakter zawodowych organizacji rybaków. 

 

Prekursorem polskiej spółdzielczości rolniczej był ksiądz Stanisław Staszic ( 1755r.-1826r.) - wybitny myśliciel, ekonomista, patriota, reformator i organizator. Utworzył w 1816 r. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze Ratowania się Wspólnie w Nieszczęściach.

 

W’ Polsce na skutek rozbiorów i utraty niepodległości zapo­czątkowane reformy społeczne zostały przerwane, a rozpoczęty pos­tęp gospodarczy został zahamowany i uzależniony od ucisku narodo­wego przez okupanta.

Czytany 1156 razy Ostatnio zmieniany niedziela, 29 marzec 2020 20:14
Władysław Kostuch

Władysław Kostuch urodził się 16 sierpnia 1923 roku w Garczu. Naukę rozpoczął w Szkole Podstawowej w Garczu. Dalszą jego edukację w kartuskim Gimnazjum na ulicy Klasztornej przerwała II wojna światowa. Podczas wojny walczył w szeregach Armii Krajowej. Po powrocie do Polski kontynuował swoją edukację, jednocześnie pracując w działach księgowości ZNP i WZGS w Gdańsku oraz oddziale chmieleńskim GS . W roku 1961 objął funkcję Prezesa Powiatowego Zarządu Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Kartuzach.

Władysław Kostuch interesował się teatrem i muzyką. Był pasjonatem folkloru kaszubskiego. Działał aktywnie w wielu organizacjach społecznych. Był prezesem Powiatowego Oddziału PCK, aktywnym członkiem Zrzeszenia Kaszubsko – Pomorskiego, członkiem Związku Kombatantów, wspierał działalność Ochotniczej Straży Pożarnej. Był jednym z inicjatorów i współorganizatorów życia kulturalnego na Kaszubach. Dzięki jego zaangażowaniu w powiecie kartuskim powstały zespoły folklorystyczne, muzyczne i teatralne. Niektóre uczestniczą w kulturalnym życiu regionu do obecnych czasów.

Pracując jako Prezes, a także będąc na emeryturze dokumentował działalność Gminnej Spółdzielni, a część jego opracowań posłużyła do napisania artykułów na łamach Szwajcarii – Kaszubskiej.

Władysław Kostuch zmarł 19 czerwca 2010 roku.

Najnowsze od Władysław Kostuch

Artykuły powiązane