Osadził je tutaj książę Gdańsko-Pomorski Mściwoj I, sprowadzając w 1212 roku ze Strzelna na Kujawach. Siostry osiadły pierwotnie w ciasnej dolinie, tam gdzie rzeczka Stolpa wpływa do Raduni, wznosząc następnie siedzibę konwentu w Żukowie. Klasztor dobrze zasłużył się Kaszubom i Pomorzu prowadząc między innymi szkołę dla dziewcząt z domów szlacheckich i patrycjatu gdańskiego, a od XIV wieku również dla chłopców.
Piórem historyka - Norbertańskie dzieje Żukowa okiem p. J. Belgraua
Norbertanki utraciły swe majętności z chwilą pierwszego rozbioru Polski. Wkrótce władze pruskie zamknęły też nowicjat, a w 1834 r. klasztor uległ kasacie. Ostatnia zakonnica zmarła w 1862 r. Po kasacie klasztoru kościół poklasztorny został przekazany miejscowej parafii, a zabudowania klasztorne przeznaczono do rozbiórki. Ocalały jedynie: budynek gotycki z salą o krzyżowym sklepieniu wspartym na ośmiobocznym filarze, dobudowana w XIX wieku plebania, stajnia i wozownia z 1888 r., gdzie mieści się Muzeum Parafialne i figura św. Norberta z ok. 1800 r., stojąca na dziedzińcu.
Żukowski kościół poklasztorny jest najstarszym zabytkiem architektonicznym na Kaszubach, kryjącym wiele cennych dzieł sztuki z XIV-XVIII w. Największą wartość ma późnogotycki ołtarz z tzw. szkoły antwerpskiej. Ołtarz główny, z obrazem Wniebowzięcia N.M.P. z warsztatu wybitnego gdańskiego malarza Hermana Hana, pochodzi z pierwszej połowy XVII w. Najstarszym zabytkiem kościoła jest krzyż wiszący nad wejściem do zakrystii, który pochodzi z końca XIV wieku. W kościele znajduje się gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a w kaplicy obok zakrystii alabastrowa płaskorzeźba Pokłon Trzech Króli. Zabytki barokowe: niebiesko polichromowana tęcza, ambona, konfesjonały, wspaniała balustrada chóru i wiele innych detali wyposażenia łącznie z architekturą obiektu stawiają żukowski kościół poklasztorny w rzędzie najcenniejszych zabytków Pomorza.
Pamiątką po klasztorze w Żukowie jest również kaplica ku czci św. Jana Nepomucena postawiona w 1754r. na wzniesieniu cmentarza dla upamiętnienia dziewięciu zamordowanych 12.10.1226 r. zakonnic, ofiar najazdu Prusów.
Ma też Żukowo drugi kościół – św. Jana Chrzciciela – na górze przy wjeździe do miasta od strony Gdańska, widoczny z daleka czworoboczną wieżą. Wcześniej w tym miejscu chrzczono prawdopodobnie pierwszych pogan przechodzących na wiarę katolicką. Pierwsza wzmianka o tym kościele pochodzi z 1253 r. Istniał już wtedy Klasztor norbertanek, który został założony w latach 1212-1214. Prawdopodobnie istniał już wtedy kościół św. Jana, gdyż nie ma żadnej wzmianki na temat jego budowy w kronikach zakonnych. W 1433r. przez Pomorze przeszedł najazd husytów przeciwko Krzyżakom. Wówczas spalono kościół, który pozostał w ruinie przez kolejne 200 lat. Dopiero zakonnik A. Wskrzyński w 1604 r. doprowadził do odbudowy kościoła ze zniszczeń, zachowując jego stare fundamenty i część wschodniego szczytu. Od tego czasu kościół był traktowany przez parafian jako kościół grzebalny, a zmarłych chowano także wokoło świątyni. Gdy za czasów pruskich w 1834 r. dokonano kasaty klasztoru norbertanek, kościół zakonny, który do tej pory służył mniszkom, zaczął służyć całej ludności, przez co spadło znaczenie “kościółka na górze”, który został filialnym dla dawnego kościoła zakonnego. Podczas II wojny światowej kościół św. Jana został bardzo zniszczony i stał opuszczony przez całe dziesięciolecia. Inicjatywę renowacji zapomnianej świątyni podjął proboszcz ks. Jan Pliszka. Kościół św. Jana zaczął funkcjonować w 1979 r. Jego wnętrze posiada wyposażenie barokowe: barokowy ołtarz z obrazem “Narodziny Najświętszej Marii Panny”, “Chrzest Pana Jezusa”, “Głowa Jana Chrzciciela”. Również dwa późnobarokowe ołtarze boczne oraz ambona, pochodzące z przełomu XVIII i XIX w., rzeźby z XVII w. “Chrystus Ukrzyżowany”, “Najświętsza Maria Panna”, “św. Maria Magdalena”.
W 1999 r. nastąpił podział parafii na wyżej wymienioną i na parafię pw. Miłosierdzia Bożego.
Źródło http://www.wnmp-zukowo.diecezja.gda.pl/o-parafii-12599
Parafia Wniebowięcia Najświętszej Maryi Panny
ul. 3 Maja 4; 83-330; Żukowo; woj.: pomorskie
tel.: 58/ 681-82-42, 58/ 681-82-25
dekanat: Żukowo
diecezja: gdańska
www: www.wnmp-zukowo.diecezja.gda.pl
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
